مطلبي كه در اينجا به آن اشاره دارم مسلما در ادامه مطالبي است كه http://www.allempires.com/forum/forum_posts.asp?TID=27709&PID=625922 - در اين تاپيك در مورد گيلان و اقوام باستاني ساكن در اين سرزمين بيان كردم، همانطور در آنجا ذكر كردم همانند شباهت نامي، شباهات فرهنگي بسياري بين مردم گالش و مردم گوليش (Gaulish) در سرزمين گولها (فرانسه) وجود دارد، يكي از اين شباهات بر اساس يافتههاي باستانشناسي كه ميتواند گوياي اشتراكات عميق فرهنگي، مذهبي و شيوه هنر و معماري اين مردمان باشد، آثاري هستند كه در جنوب فرانسه با عنوان مجسمههاي منهير (Statue Menhirs) يافت شدهاند.
در شكل ذيل يكي از اين مجسمهها را كه در روستاي باستاني كمبوس (Cambous) نزديك به شهر مونت پلير (Montpellier) در جنوب فرانسه كشف شده، نمايش داده شده است:
اطلاعات بيشتر در مورد اين مجسمه به زبان فرانسه: http://lithos-perigord.org/spip.php?article797 - http://lithos-perigord.org/spip.php?article797
اين سايت به زبان انگليسي اطلاعات نسبتا كاملتري در مورد اين مجسمههاي منهير ارائه داده است: http://www.jrank.org/history/pages/6535/Statue-menhirs.html - http://www.jrank.org/history/pages/6535/Statue-menhirs.html
اين مقاله مطالب بسيار جالبي كه ناشي از يك تحقيق گسترده و همهجانبه ميباشد در مورد اين مجسمهها يا بهتر است بگوييم اشكال انساننمايي كه بر روي سنگ افراشتهها (منهير) منقوش شدهاند، بيان داشته است. بنابه گفته نويسنده مقاله وجه اشتراك كليه مجسمههاي اين منطقه در جنوب فرانسه بيدهان بودن همه آنهاست. نكته مهم ديگر دور بودن اين مجسمهها از محلهاي سكونت مردمان آن دوره و همچنين از قبرستانها و محلهاي تدفين مردگان ميباشد و اين امر و شواهد ديگر جاي شك و شبههاي را باقي نميگذارد كه اين مجسمهها متعلق به معابدي ميباشند كه از جايگاه مذهبي والايي بين مردم برخوردار بودهاند. بنا به گفته نويسنده بيدهان بودن مجسمهها نشانه مرموزي است كه مسلما به اعتقادات آن مردمان وابسته بوده است و شايد نمادي از سكوت باشد.
نكته ديگري كه نويسنده بدان اشاره كرده است، مشكل تشخيص جنسيت انسانهاي منقوش بر روي اين مجسمههاست، از آنجايي كه اكثر اين انسانها داراي كمربند و اسلحههايي همچون خنجرهاي مسي هستند، اين احتمال كه اينها مرد باشند وجود دارد ولي ظاهر امر حاكي از زن بودن آنهاست و بر اساس ديگر يافتههاي باستانشناسي بعيد به نظر نميرسد كه زنان آن دوره نيز چنين اسلحههايي با خود حمل ميكردند.
نكات مهم ديگري نيز در مورد اين مجسمهها اشاره شده است كه در پستهاي بعدي بدان اشاره خواهم كرد، با توجه به مطالب ياد شده، حال ميتوان قياسي با معبد شهريري اردبيل داشت:
http://www.chn.ir/News/?section=2&id=22984 - http://www.chn.ir/News/?section=2&id=22984
انسان های بي دهان در سنگ افراشته هاي شهريري
گروه استانها: بيش از500 مجسمه سنگي انسان بدون دهان، در استان اردبيل كشف شده است. اين سنگ افراشته ها متعلق به عصر آهن است و شواهد نشان مي دهد اين مجسمه ها كه به شكل ديوار كنار يكديگر چيده شده اند، معبد و نيايشگاه بوده است.
محوطه شهر يري در نزديكي روستاي پيرازمان در 31 كيلومتري مشكين شهر واقع شده است. وسعت اين محوطه حدود 200 هكتار است . اين محوطه براي اولين بار توسط چارلز برني در سال 1978 مورد كاوش قرار گرفت و بقايايي از يك قلعه در آن كشف شد.
"شهر يري" يكي از معدود محوطه هاي باستاني در اردبيل است كه داراي سه دوره مختلف از دوران مس _ سنگي (7000 تا 6000 سال پیش) ، عصر آهن يك ( 3400 تا 3250 سال پیش) و عصر آهن دو ( 3200 تا 2580 بیش) است.
"عليرضا هژبري نوبري" باستان شناس و سرپرست تيم كاوش شهر يري در فصل گذشته با اشاره به اهميت اين نيايشگاه عصر آهن گفت: "استل هاي (سنگ افراشته) به دست آمده در اين محوطه داراي ويژگي هاي خاصي است. وجود سكو هاي سنگي پايين اين سنگ افراشته ها كه روي آن بفايايي ازسفال و سنگ هاي قيمتي كشف شده است، نشان از نذورات مردم و معبد بودن اين مكان دارد."
كف معبد سنگ فرش شده است و تا به حال آثاري از وجود سقف در اين محوطه پيدا نشده است. پي اين سنگ افراشته ها كه روي آن نقش انسان كنده شده است، لاشه سنگ هاي بزرگي است كه با ملاط گل بنا شده اند.
اندازه اين سنگ افراشته ها بين 35 سانتي متر تا 2 متر و 30 سانتي متر است. گرايشات مذهبي انسان ها در دوران عصر آهن مشخص نيست و لي در انسان شناسي اولين گرايشات مذهبي بشر با عنوان توتم پرستي مطرح است. در محوطه حسن لو واقع در آذربايجان غربي نيز تالار ستون دار با سكوي نذورات پيدا شده است كه شباهت هايي به معبد كشف شده در شهر يري دارد.
به نظر مي رسد معبد شهريري تا قبل از حمله اورارتو ها به اين منطقه رونق داشته و پس از آن این نيايشگاه تضعيف شده است. يكي از خواص قوم اورارتو پس از فتح هر منطقه اي كمرنگ كردن باورهاي آن منطقه بوده است.
"نوبري "گفت:"كشف چند سنگ افراشته در بدنه قلعه بعنوان مصالح ساختماني نشان مي دهد كه در طي زمان از ارزش اين استل ها كاسته شده است."
سفال هاي بدست آمده در معبد و قلعه نشان مي دهد كه معبد پيش از قلعه ساخته شده است و استل ها در طي زمان ارزش خود را از دست داده است.
سنگ افراشته ها از جنس سنگ "توف " است كه خيلي سنگين نيست و نقوش حجاري شده روي اين تخته سنگ ها تركيبي از تصاوير زنان و مردان است.
يكي از نكات جالب در مورد اين تصاوير توجه به جزييات در آن است. تنوع اسلحه ها در تصاوير قابل توجه است. تصوير اين اسلحه ها مطابق با اسلحه هايي است كه از ميان قبور عصر آهن يك در محوطه شهر يري كشف شده است.
"نوبري " درباره تصاوير نقش بسته روي سنگ افراشته ها گفت:" يكي از نكات قابل توجه درباره اين تصاوير مربوط به حذف دهان در اين تصاوير است. در اين نقوش تمام اجزاء صورت نقش بسته است به جز دهان كه به نظر مي رسد اين مساله داراي معناي مذهبي است."
دو فرضيه در مورد حذف دهان وجود دارد. فرضيه اول؛ ساخت اين سنگ افراشته ها را به مردم نسبت می دهد. این دست ساخته ها به عنوان اداي نذر در پيشگاه خدا قرار می گرفت. فرضيه دوم نیز به ساخت اين استل ها بعنوان معبود اشاره دارد. در هر دو فرضيه حذف دهان با معناي سكوت همراه است.
آنچه در محوطه معبد شهر يري يافته شده است بخش اندكي از حجم انبوه اندوخته هاي باستاني در اين محوطه است. با تخصيص اعتبارات تابستان امسال كاوش در اين محوطه از سر گرفته مي شود و بخش هاي ديگري از اين محوطه مورد بررسي قرار مي گيرد.