ایران، مهد فرهنگ و تمدن ژرمنی

شواهد بسیاری از لحاظ تاریخی، باستان شناسی، زبانشناسی، آواشناسی، اسطوره شناسی و ... وجود دارند که نشانگر حضور اقوام ژرمنی در فلات ایران قبل از ورود اقوام ایرانی یعنی از حداقل هزاره سوم قبل از میلاد تا اواسط هزار اول قبل از میلاد می باشند.

نقشه ذیل مکان احتمالی برخی از اقوام ژرمنی و مکانهای جغرافیایی که نام آنها می تواند مرتبط با این اقوام باشد را نشان می دهد. از حدود نیمه دوم هزاره دوم قبل از میلاد با ورود اقوام ایرانی از سمت شرق و شمال شرقی ایران، اقوام ژرمنی به سمت قفقاز، شرق اروپا و نهایتا شمال اروپا مهاجرت داده شدند ولی آثار و نفوذ این فرهنگ همچنان در سراسر ایران قابل مشاهده است:

اندازه اصلی: http://www.allempires.com/Uploads/CGMapFa.jpg

بر اساس جدید ترین تحقیق در حوزه زبانشناسی، خاستگاه تمدن هندواروپایی آسیای صغیر (ترکیه کنونی) بوده است، در طول تاریخ مردمانی که در این سرزمین زندگی می کردند به تدریج در جهتهای مختلف مهاجرت نمودند و بر اساس ساختار آوایی موجود در آن سرزمینها زبان ایشان تغییر پیدا کرد. گروهی که به سمت شمال شرقی مهاجرت کردند، تحت تاثیر زبانهای مردم آن سرزمین مثل زبانهای آلتایی و اورالی، حروف صامت کامی به تدریج به حروف صفیری (مثل س و ز) تغییر پیدا کردند و از این رو آنها را زبانهای سَتِم (برگرفته از عدد صد در زبان اوستایی) می نامند، ولی در گروه دیگر که به سمت غرب و شرق مهاجرت کردند، این حروف به حروف نرمکامی (مثل ک و گ) تبدیل شدند که آنها را کِنتوم (برگرفته از عدد صد در زبان لاتین) می نامند. در گروه دوم یک جهت مهاجرت نیز به سمت جنوب شرقی اتفاق افتاد که تحت تاثیر زبانهای این سرزمین، مثل زبانهای سامی، حروف بی واک به حروف سایشی (مثل خ و ث) تغییر پیدا کردند، از این رو عدد صد در زبان نیاژرمنی خوندا (xunda) است.

یکی از حروف که می تواند نمونه خوبی از این تغییرات باشد، لبی-نرمکامی بی واک (kʷ) است، در زبانهای سَتِم این حرف به نرمکامی (ک) یا پس لثوی (چ) تغییر پیدا کرده ولی در زبانهای کنتوم صدای آن حفظ شده و یا به دولبی (پ) تبدیل شده، در زبان گروه سوم از هندواروپاییان که به سمت ایران مهاجرت کردند، این حرف سایشی شده که بنابراین به شکل لبی-نرمکامی سایشی (xʷ) درآمده است و پس از مهاجرت به سمت شرق و شمال اروپا، تحت تاثیر زبانهای بومی آن سرزمینها، این حرف به صورت ناسوده (hʷ) تغییر پیدا کرد.

نکته مهمی که وجود دارد این است که در هر صورت زبانهای هندواروپایی تحت تاثیر ساختار آوایی زبانهای بومی بوده اند، به طور مثال می بینیم که زبان تخاری هرچند یک زبان کنتوم است ولی از لحاظ آواشناسی به زبانهای هندوایرانی بسیار نزدیکتر است و به همین دلیل زبانهای ایرانی و نیاژرمنی نیز از لحاظ آوایی تقریبا یکسان هستند. در اصل سایشی کردن حروف بی واک از شاخصه های زبانهای بومی ایران است، مثلا می بینیم واژه یونانی اکتاپوس به معنی هشت پا در زبان فارسی به شکل اختاپوس درآمده است.

در نقشه ذیل تغییرات آوایی ذکر شده در زبانهای هندواروپایی به همراه یک مثال نمایش داده شده است:

اندازه اصلی: http://www.allempires.com/Uploads/IE_MapFa.jpg

وجود تعداد بیشمار واژگان سامی در زبان نیاژرمنی، برخی زبانشناسان مانند تئو ونمان را به این نتیجه رسانده است که زبان نیاژرمنی نه تنها تحت نفوذ شدید زبان سامی بوده بلکه حتی در بستر یک زبان سامی شکل گرفته است. به طور مثال می بینیم که اسامی بسیاری از اعضای بدن در زبان نیاژرمنی ریشه سامی دارند. همین واژه بدن در زبان عربی و budu در زبان اکدی را می توان با واژه budag در نیاژرمنی (body در زبان انگلیسی) مقایسه کرد. یا واژه کله (قله) به معنای «سر» در زبانهای سامی را می توان با واژه kulla در زبان نیاژرمنی مقایسه کرد که البته این واژه احتمالا از زبان ژرمنی وارد برخی زبانهای سامی شده است، در زبانهای اسلاوی golva به همین معناست و با افزوده شدن پیشوند s واژه انگلیسی skull به معنی جمجمه نیز از همین ریشه نیاژرمنی است.

واژه عربی عین به معنی چشم شاید به واژه eye در انگلیسی شباهت داشته باشد ولی eye از ریشه نیاژرمنی augon بوده که برگرفته از igu در زبان اکدی است که خودش از واژه سومری igi گرفته شده است. واژه انگلیسی ear به معنی گوش نیز از ریشه نیاژرمنی auzon بوده که به واژه اکدی uznu و همچنین عربی اذن به همین معنی ارتباط دارد.

واژه نیاژرمنی naso به معنی بوییدن و بینی (nose در زبان انگلیسی) هم به ریشه سامی نسا به معنی «بوییدن» ارتباط دارد، در عربی نشا به معنی «بوی خوش» و نشق به معنی «بوییدن و استنشاق» از همین ریشه سامی هستند. ارتباط بین واژه عربی لسان به معنی «زبان» و الکن به معنی «کندزبان» با واژه likkon در زبان نیاژرمنی (lick در زبان انگلیسی) به معنی لیسیدن و خود واژه لیس در زبان فارسی و lingu در زبان لاتین جای بحث زیادی دارد، همچنین واژه hals در زبان آلمانی به معنی حلق یا واژه نیاژرمنی brust (breast در انگلیسی( به معین سینه با واژه برک در زبان عربی به همین معنی و ... در اصل تبدیل شدن «ک» به «س» و بالعکس دلایلی دارد که جای بحث مفصلی دارد.

واژه نیاژرمنی hnekk (neck در زبان انگلیسی) نیز با واژه عنق در زبان عربی و hunka در زبان آرامی ارتباط دارد، واژه انگلیسی maw نیز به واژه معده در زبان عربی ارتباط دارد. ارتباط بین خُف در زبان عربی به معنی «سم، پاشنه پا» با واژه نیاژرمنی xofa (hoof در انگلیسی) نیز واضح به نظر می رسد.